De aftrap van een nieuw Zo104 seizoen is altijd weer een feestje voor de makers en publiek. Na de vakantie periode heeft iedereen er weer duidelijk zin in. Afgelopen zondagmiddag 23 oktober mag weer genoteerd worden als spraakmakend. In de theaterzaal van De Schakel zorgt de band Shoulders of Giants (rondom gilzenaar Mark van Bavel) voor een knallende start. Hard en vol energie. Zo… we zijn er weer!

Op de Zo104 menukaart van de 11^e editie staan gasten als: McGyver, De Spraakmakers, Band Shoulders of Giants, De Gilse Quiz met Hilde van Opstal en Eric Graafmans, Jan Vermeulen, Jan’s Platenkast en als afsluiter Jan de Jong.

Als er ergens in muziek aan taalvernieuwing wordt gedaan dan is het wel in de rap en hip-hop scene. Nederland heeft hier tal van voorbeelden van. Dus daarom mag lokaal talent (Kymer) McGyver deze zondagmiddag niet ontbreken. Vette grooves met vlijmscherpe persoonlijke teksten is zijn handelsmerk. McGyver is opgegroeid in Gilze maar heeft Canadese roots. Hij leeft tussen 2 werelden, blank – zwart en Nederlands- Engels. Dit is ook zijn inspiratiebron van zijn nieuwe single ‘Grijze massa’. Als je alle huidskleuren bij elkaar brengt zijn we allemaal 1 grijze massa. En, zo zegt McGyver, we moeten onze grijze masse (in ons hoofd) gebruiken om wat verstandiger te kijken naar alle vooroordelen tussen de verschillende groepen. McGyver is zowel sterk in tekst als muziek. Hij maakt dan ook zijn eigen sounds en ritmes. Hij is van de klassieke stijl, mixen van soundsamples van tapes of LP’s. Deze geven een rouwe en pure sound. Rapper Extince, een van de idolen van McGyver, heeft een persoonlijke boodschap voor onze gast. Ook daagt Kymer de zaal uit. Ze noemen 8 woorden waarop hij, ter plekke, een freestyle rap bedenkt. Het publiek in de Schakel is duidelijk onder de indruk door zijn improvisatietalent. Gilze barst van het talent, dat bewijst onze eerste gast maar weer!
De Spraakmakers geven een eigen draai aan het thema taal. Het gewoonlijk zo uitbundige en drukke drietal zoekt deze keer letterlijk de rust op in een stiltegebied. Vogels en een voorbijrijdende auto is het enige geluid wat je hoort. Vier minuten lang kijkt het publiek naar drie gasten op een bankje in het bos. Soms heeft humor geen woorden nodig. Uitgesproken Spraakmakers dus.
Hilde van Opstal en Eric Graafmans zijn de kandidaten in de Gilse Quiz. Een quiz waar je je niet op kunt voorbereiden en wat vooral leuk is om aan mee te doen. Met taal als onderwerp staan Hilde en Eric aandachtig met de hand aan de knop voor de eerste vraag. Vraag: ‘over welke taal hebben we het hier?’ Dan volgen 3 foto’s. Het juiste antwoord blijkt: schuttingtaal, lichaamstaal en rectaal. Hilde gaat in het eerste deel van de quiz goed van start met een ruime voorsprong. Bij de laatste vraag levert ze te veel punten in om het Gilse Quiz te winnen. Eric Graafmans mag de trofee mee naar huis nemen en pakt zijn plaatsje op de wall-of-fame.
Even ontspannen tijdens het bitterbal moment waarin Zo104 al zijn sponsors bedankt. De bitterbal is deze keer aangeboden door de splinternieuwe bed & breakfast uit gilze: B&B Vrijheid van Gilze. En de bitterbal smaakt weer heerlijk.
Het publiek is duidelijk verrast door de keuze van de hoofdgast. Jan Vermeulen, docent gebarentaal bij Kentalis. Jan is zelf ook doof en heeft daarom 2 tolken bij zich die ook de hele Zo104 show hebben vertaald voor Jan en ander dove gasten in het publiek. Jan laat het publiek zien en ‘horen’ dat de wereld van dove mensen net zo rijk is als de onze. Hoe is het om doof te zijn? Waar loop je tegenaan als je doof bent? Zijn er meerdere gebarentalen? Allemaal vragen die opkomen in de zaal en bij Marjolein en Caroline. Jan geeft het publiek door middel van eigen filmpjes en uitleg een goed inzicht in hoe het is om doof te zijn. Begrip en gelijkwaardigheid is hierin het belangrijkst. Elkaar de tijd en kans geven te zoeken maar een oplossing in communiceren. Ook vertelt Jan een aantal grapjes en vraagt het publiek welke woorden ze graag vertaald willen hebben in gebarentaal. Zo leert het Gilse publiek een aantal handige woordjes in gebarentaal. Als afsluiter heeft Jan een leuke Pepsi Cola tv-commercial bij zich die getoond is tijdens de super bowl in Amerika. Hierin figureren 3 dove vrienden.

Jan Broers heeft voor zijn platenkast editie een keuze gemaakt uit voornamelijk Nederlandstalige popmuziek. Onze eigen taal. Een taal die in de Nederlandse popmuziek een lange tijd niet populair was. Het heeft ruim 10 jaar geduurd voordat er een nieuwe generatie opstond die de eigen taal opnieuw met succes introduceerde binnen de popmuziek. Ook muzikanten die in een andere taal zingen komen voorbij. David Bowie met de soundtrack van Christiane F. die zingt in de Duits taal. Alles bij elkaar weer een mooie editie van Jan’s Platenkast.
Jan de Jong sluit de Zo104 talkshow af met een verhaal. Taal is natuurlijk Jan’s zijn achtertuin. Zo vertelt hij dat taal soms een uitkomst is om moeilijke zaken te verbloemen of subtiel te brengen. Maar ook dat taal in de weg kan zitten als je jezelf wil uitdrukken en daar op dat moment geen goede woorden voor hebt. Herkenbaar was de militaire-taal voor veel ex-dienstplichtige in de zaal. Het leger houdt van korte commando’s, ook niet altijd handig of duidelijk aldus Jan.
We kunnen terugkijken op een geslaagde 11^e editie van de Zo104 talkshow met een volle zaal. Op 18 december zijn we er weer met een show over ‘eigenwijs’. Met gasten die tegen de stroom inzwemmen en hun eigen droom nastreven, kortom spraakmakende gasten. Tot zo, tot in december 🙂